Ho Chi Minh Trail

Da nang, da nang, doet de nachttrein van Lao Cai naar Hanoi; acht uur lang. Vietnamese treinen rijden niet echt snel maar desondanks maken ze een herrie alsof een ploeg bouwvakkers het naastliggende pand aan het slopen is. Met dynamiet dan wel te verstaan. Bovendien stopt de trein ieder uur met een trommelvliesverscheurend geknars op een wisselspoor om een tegenligger te laten passeren, die dat uiteraard met flink veel getoeter en gedanang doet. Desalniettemin slapen de meeste passagiers als een roosje in hun smalle, doch van een comfortabel matras, kussen en dekbed voorziene nachttreinbedje. Er is airco, wake-up service en zo'n tissuedoekje om de slaap van het gezicht te wrijven wanneer de trein om half vijf Hanoi binnenrijdt. Logisch ook; de meesten hebben er twee dagen wandelen opzitten in het prachtige rijstterrassenlandschap in de bergen rond Sapa.

Vietnam is een van de grootste rijstproducenten ter wereld. Eigenlijk bestaat het hele land uit een grote bak modder waarin men rijst verbouwt, tenminste, als er geen bergen zijn. In de bergdalen rond Sapa ontmoeten berglandschap en modderbak elkaar, en zie je het droomlandschap van de ontelbare, smalle rijstterrassen die kronkelend de contouren van de hellingen volgen, zodat je het idee krijgt dat die zijn opgebouwd uit laagjes groen triplex. Een waar kunststukje!

Sapa is een klein bergstadje wat op 1600 meter hoogte tegen een groene berghelling lijkt te zijn geplakt. Het is een kruising tussen Valkenburg en een Aziatisch bergstadje; heel erg toeristisch. Het doet me heel erg denken aan het Indiase Manali met al die bazaars, restaurants en ietwat gammele hotels. Je komt er vanuit Hanoi met de nachttrein naar Lao Cai aan de Chinese grens, en dan een uurtje met de bus over een prima weg met prachtige uitzichten. Eenmaal gearriveerd in Sapa word je direct belaagd door vrouwen die behoren tot de etnische groepering Black Hmong, een benaming die ze danken aan hun indigo, bijna zwarte kleding. Ze zijn zeer hardnekkig in het verkopen van prachtig geborduurd handwerk en volgen je continu. Echt irritant zijn ze niet, hooguit stereotiep op een grappige manier. 'Helloooo, how are you? Where are you from? Aaah, Hooooolland!' Ze vragen ook meteen of je veel kinderen hebt en als je zegt dat je vrijgezel bent omdat 'a wife too expensive' is, dan schateren ze het uit en bieden zich meteen als bemiddelaar aan! Triest detail is dat de mannen van de Black Hmong geen donder uitvoeren; het zijn deze pittige vrouwtjes en dochters die vanuit hun bergdorpen naar de stad moeten reizen om de kost te verdienen.

De trekkings vanuit Sapa vinden plaats in de bergdalen rond Sapa. Je loopt soms over asfaltwegen of betonpaadjes, dan weer over modderige tracks tussen de rijstvelden. Beekjes kruis je door van rots naar rots te huppelen en soms heeft een inventieve geest een tolbrug gemaakt, keurig met een bordje erbij dat de overtocht je VND 10.000,-- kost, ongeveer dertig cent. Kruis je hem dan springt de brugwachter als een duveltje-uit-een-doosje tevoorschijn om de centen te innen. De hele setting doet je denken aan de oorlog, de Amerikaanse GI's die in zware bepakking door deze bergjungle moesten lopen, of de Ho Chi Minh Trails waarlangs de Noordvietnamezen de zuidelijke rebellen bevoorraadden.

Het is uitgesproken tropisch met die prachtige rijstterrassen en de primitieve, nauwelijks door het toerisme aangetaste dorpjes van de vele etnische minderheden in dit gebied: Black Hmong, Flower Hmong, Zhe, Dao en noem maar op. Vaak liggen ze op maar een paar honderd meter van elkaar, maar door de taal- en cultuurbarrieres - ze hebben zeer uiteenlopende talen, vaak meer verwant aan het Chinese Mandarijn dan aan het Vietnamees.
Glibberend over de paadjes en klauterend over stenen kom je waterbuffels tegen, hoor je cicades vanuit de bomen bulderen en kom je mensen tegen die de meest uiteenlopende vrachten vervoeren. En brommertjes! Wanneer je denkt te lopen over een pad wat het summum is van onbegaanbaarheid is, komt er plotseling vanachter je een brommertje overheen glibberen of hotseknotsen.

De kindertjes hier zijn ware ambassadeurs ten gunste van het trekking-toerisme. Ze kunnen van kilometers afstand Westers toeristenzweet opmerken en komen je tegemoet om je met een 'Hellooo! Hellooo!' te begroeten. Het kleine spul is zonder uitzondering om op te vreten, en wanneer je ze iets kleins toestopt - mijn ballonnen waren in no time op - klinkt er een bedeesd 'Thank you . . ' Verlaat je het dorp dan weer, staat er in elke deuropening zo'n kleintje met een ballon 'Bye! Bye!' te roepen. Geweldig!

De tweedaagse trekkings gaan in doorsnee over een afstand van dertig kilometer in een richting, je wordt met een busje naar de start gebracht en bij het eindpunt weer opgepikt. Overnachten doe je in een 'homestay', een simpel onderkomen in natuurvriendenhuis- of jeugdherbergstijl wat wordt uitgebaat door een lokale familie. Bij aankomst staat er een goedgevulde koelkast met bier, water en fris met een lijst waarop je je consumpties aankruist. Het eten doe je samen met de familie en dikwijls wordt de container met zelfgestookte 'Rice Wine' (naar het alcoholpercentage durf ik niet te raden) daarbij flink aangesproken. Geweldig! Je krijgt er wel een strak petje van. Het slapen gebeurt op een grote zolder waar de matrasjes met klamboes zij-aan-zij liggen.

Tja, en dan ben je voor je het weet weer in Hanoi, dit keer op een gewone werkdag zodat de chaos van brommertjes, bussen en taxi's (en - het is de regeringsstad - zelfs een verdwaalde, statige Bentley!) op z'n maximum is. Oversteken gaat hetzelfde als in Saigon, al mikken ze hier wel wat meer op je ogen. Persoonlijk commentaar van onze Zuidvietnamese gids Linh: 'I hate Hanoi!'
Het wordt wel een stuk makkelijker als je je per taxi verplaatst. Ze hebben allemaal een geijkte meter, al willen de starttarieven wel eens fluctueren. Maar wat maakt het uit; het is altijd goedkoper dan bij ons de stadsbus of tram. Een rit van een kwartier kost ongeveer drie euro, inclusief fooi. En de meeste taxi's hebben airco, ook niet verkeerd bij 34 graden!

Voordeel van vroeg per trein arriveren is dat je dan handig naar het mausoleum van Ho Chi Minh kunt gaan, zonder daar twee uur in de brandende zon en smorende hitte in de rij voor te hoeven staan - 's morgens vroeg is de rij nog kort. 'Oompje Ho' ligt in een mausoleum van duidelijk communistische snit, een protserige marmeren tempel die van binnen een ijskoude doolhof lijkt voor het drama-effect. Middenin loop je langs de in 1969 overleden leider waarbij massa's in onberispelijk wit gestoken soldaten letten op dat je niet te hard praat, je handen niet in de zakken hebt of niet blijft dralen bij de glazen sarcofaag. Een heel circus!

Vanmiddag staat het Water Puppet Theatre op het programma, met daarna lekker eten bij Little Hanoi (het restaurant) in Little Hanoi (de wijk). En dan morgen het hoogtepunt van de reis: de tweedaagse boottocht door Halong Bay, dat bizarre landschap van duizenden steile kalksteeneilandjes in het groene heldere water van de Zuidchinese Zee. Linh - wat is die man ons dierbaar geworden in bijna drie weken, hij is als een zorgzame moederkloek voor ons! - heeft geregeld dat we niet op een massaal schip zitten, maar alleen met onze groep op een priveboot. Don't forget your swimming pants! Wat een geweldige vakantie is dit toch.